„Luty”
Często w nim bywają
jeszcze mrozy trzaskające.
Za to jest w calutkim roku
najkrótszym miesiącem.
Lecz nie zrobi nam nic złego
mroźny koniec zimy.
Nakarmimy ptaki,
w piecu napalimy.
Szczerzy luty zęby sopli,
wszystko mrozem ściska.
Niech tam sobie!
Wkrótce przyjdzie „kryska na Matyska”.
Gdy obuję ciepłe buty
i gdy kożuch włożę,
niech tam sobie mroźny luty
sroży się na dworze.
♥
„Karnawał”
Już Karnawał włożył maskę,
drzwi otworzył z hukiem, z trzaskiem!
Wpadł jak wicher do pokoju.
W czym?
W karnawałowym stroju!
– Cześć!
Przybiegłem w odwiedziny!
Mam wstążeczki i cekiny,
nut wesołych dwie kieszenie
i do tańca ZAPROSZENIE!
Dorota Gellner
♥
Edukacja społeczna i otoczenie techniczne dziecka.
Edukacja społeczna to budowanie poczucia więzi z innymi osobami i współuczestnictwa w społeczności dalszej i bliższej. Otoczenie dziecka to także instytucje oraz przedmioty, urządzenia i maszyny – dzieło człowieka.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dużo miejsca poświęca na edukację społeczną oraz wskazuje potrzebę poznawania otoczenia technicznego dziecka. Wśród 10 głównych celów wychowania przedszkolnego wymienia m.in.:
- rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi;
- stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych;
- budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym;
- kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej.
Dalej w kilku obszarach w.w. podstawa wskazuje istotne umiejętności w zakresie edukacji społecznej i technicznej:
- Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
- Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych.
- Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.
Kontakty społeczne są uzależnione od jego rozwoju emocjonalnego. Wiąże się to nierozerwalnie z rozumieniem przez dziecko własnej odrębności i niepowtarzalności jako jednostki, a także dostrzeganiem współistnienia innych osób. Młodsze dzieci cechuje egocentryzm i subiektywizm i dopiero około piątego roku zauważa się u nich cechy uspołecznienia. Dotyczy to nie tylko środowiska rodzinnego, ale i grupy rówieśniczej, w tym także grupy przedszkolnej. Na przełomie wieku przedszkolnego i szkolnego obserwuje się u dzieci powstawanie wyższych uczuć patriotycznych, estetycznych i humanistycznych. Udział w życiu społecznym umożliwia kontrolę własnych emocji oraz poznawanie systemu wartości. Dzięki temu dzieci zaczynają rozumieć i akceptować wymagania społeczne. Zakres edukacji społecznej w przedszkolu obejmuje następujące treści: rodzina, grupa rówieśnicza, miejscowość, w której dziecko mieszka, region, ojczyzna. Podstawa programowa zakłada, iż dzieci powinny wiedzieć, że Polska należy do Unii Europejskiej, a wszyscy ludzie mają takie same prawa.
Dzieci najmłodsze, przychodząc do przedszkola, powinny nauczyć się przedstawiania imieniem i nazwiskiem. Kolejny etap, to znajomość imion i nazwisk rodziców oraz rozumienie i określanie stopnia pokrewieństwa. Najstarsze dzieci opisują swój dom, zwyczaje rodzinne oraz znaczenie i sposoby okazywania sobie uczuć. Dzieje się to podczas sytuacji okolicznościowych oraz tematów kompleksowych, np.: „Moja rodzina”. Uczucia rodzinne istnieją niezależnie od działalności przedszkola, jednak również rolą nauczyciela jest nauczyć, jak okazywać miłość, szacunek oraz respektować potrzeby członków rodziny.
Pierwsze dni pobytu w przedszkolu to poznanie budynku, przeznaczenia pomieszczeń i urządzeń i co najważniejsze, nowych kolegów. Teraz dziecko stało się członkiem zbiorowości przedszkolnej. Życie w grupie wymusza podporządkowanie się pewnym regułom. Małe dziecko przedszkolne w naturalny sposób jest egocentrykiem i trzeba pomóc mu dostrzec inne osoby i pokazać wzory właściwego zachowania i kontaktowania się. Można zauważyć, jak wielu dzieciom, podobnie jak osobom dorosłym, z trudnością przychodzi nawiązywanie pozytywnych kontaktów z innymi, włączenie się do grupy, radzenie sobie z problemami, jak łatwo rodzą się konflikty. Warto pamiętać, że często powodami złego zachowania są: zwracanie na siebie uwagi, szukanie sposobu na kontakt z drugim człowiekiem, na bycie zauważanym, szukanie uznania, wsparcia, zaspokojenia potrzeb. Mimo powszechności zjawiska umiejętności społeczne i interpersonalne są ćwiczone w niewystarczającym stopniu. Niedobrze, jeśli dzieje się to okazjonalnie poprzez nakazy i zakazy oraz w sytuacji koniecznej, dotyczącej rozwiązania konfliktu. Skuteczna jest nauka rozwiązywania konfliktów (wzajemne wysłuchanie, nazywanie emocji, negocjowanie i ustalenie rozwiązania strony konfliktu).
Nauczyciele i rodzice oczekują, że dziecko będzie zachowywać się w ustalony sposób, że będzie „grzeczne”. Aby system norm i zasad zaczął działać, dziecko musi go nie tylko poznać, ale uznać te wymagania za swoje i zachowywać się zgodnie z nimi. Procesowi sprzyja systematyczne poznawanie i rozumienie kolejnych wartości, np. poprzez temat „Moje przedszkole, moi koledzy”. Stosując różne metody, a także naturalne sytuacje, dostarczamy dzieciom przykładów, jak być dobrym kolegą, wyjaśniamy, co oznacza słowo przyjaciel. W podobny sposób dowiadują się one o wartości współdziałania, odpowiedzialności, uczciwości, szacunku itd. Wykorzystując naturalne okoliczności, zawieramy umowy. Dobrze, jeśli dzieci uczestniczą w ustalaniu norm. Kluczem do sukcesu wychowawczego jest konsekwencja. Długotrwałe i systematyczne stawianie i egzekwowanie wymagań, a także poprawne wzorce zachowania dorosłych przynoszą dobre efekty.
Z rozwojem dziecka i włączeniem go wżycie społeczne wiąże się także kształtowanie poczucia tożsamości regionalnej i narodowej. Już dzieci młodsze poznają nazwę swojej miejscowości i potem wzbogacają wiedzę o środowisku lokalnym. Istotą działania nauczyciela, ale również rodziców, jest nie tylko tworzenie okazji do poznania bliskiego otoczenia społecznego, przyrodniczego i kulturowego, ale również budzenie zainteresowania dzieci lokalnymi wydarzeniami. Przejawem troski i aktywności stanie się udział w działaniach na rzecz środowiska społecznego czy lokalnej przyrody, np. przygotowanie przedstawienia teatralnego dla pensjonariuszy miejscowego domu opieki społecznej, udział w akcji Sprzątania Świata, inne użyteczne prace. Na bazie wiedzy o swojej miejscowości i regionie kształtuje się tożsamość narodowa oraz postawy prospołeczne i obywatelskie. Kształcąc poczucie przynależności narodowej, można jednocześnie rozbudzać zainteresowania dzieci innymi narodami i kulturami.
Otoczenie dziecka to także świat różnych przedmiotów codziennego użytku, urządzeń, instytucji użyteczności publicznej, zawodów, z którymi dziecko styka się codziennie. Kontakty z otoczeniem społecznym oraz technicznym przynoszą efekty wychowawcze i dydaktyczne. Ważnym elementem tej edukacji jest przybliżenie dzieciom funkcji podstawowych instytucji.
Istotnym elementem otoczenia dziecka jest świat przedmiotów i techniki. Dzieci poznają je stopniowo, od najprostszych przyborów, materiałów i urządzeń do tych bardziej skomplikowanych. Będą to m.in. materiały takie jak papier, tkaniny i inne. Poznają funkcje podstawowych urządzeń domowych, będą nazywać podstawowe środki komunikacji, ocenią znaczenie ich w życiu człowieka. Realizacja różnych kręgów tematycznych, to pokazanie dzieciom, w jaki sposób maszyny i urządzenia pomagają człowiekowi w pracy. Starsze przedszkolaki poznają uproszczone procesy technologiczne, np. powstawanie chleba, cukru, papieru, dowiedzą się o postępie technicznym i jego znaczeniu .
Kontakty społeczne, także poznawanie świata techniki, to okazja do nabywania wiedzy i kształtowania umiejętności oraz inspiracja do działalności poznawczej, twórczej i odtwórczej. Dzięki nim zabawy dziecięce staną się bogatsze i bardziej urozmaicone.
Na podstawie opracowania Jadwigi Pytlarczyk
przygotowała mgr Katarzyna Leszczyńska – Adamczyk